Papier XUAN - jaki rodzaj wybrać?
中国宣纸
Skąd wzięła się nazwa papieru Xuan?
W Chinach istnieje dużo typów papieru przeznaczonych do kaligrafii i malarstwa, jednakże za najlepszy i najbardziej wartościowy uważa się papier produkowany w prowincji Anhui, w powiecie Jingxian, czyli znany wszystkim amatorom kaligrafii xuānzhǐ 宣纸 (wymawiane śuendży).
Papier Xuan zawdzięcza swoją nazwę od byłego dystryktu portowego Xuanzhou (宣州), który znajdował się na terenie dzisiejszego miasta Xuancheng (宣城), gdzie pierwotnie odbywała się jego produkcja. Papier Xuan jest dość często mylnie nazywany papierem ryżowym, jednakże w rzeczywistości żaden z jego składników nie jest ryżem (co najwyżej słoma ryżowa). Głównymi surowcami w zależności od rodzaju papieru Xuan są: kora drzewa sandałowego i wiśniowego, bambus, morwa, słoma ryżowa itp.
Produkcja papieru Xuan odbywa się w górzystych wioskach w powiecie Jingxian (泾县), w których znajdują się jego 3 kluczowe składniki: świeże górskie powietrze i czysta woda oraz 青檀 qīngtán, czyli niebieskie drzewo sandałowe, Pteroceltis tatarinowii - gatunek drzewa z rodziny konopiowatych występujący w tych rejonach Chin.
Do dzisiaj papier Xuan jest wytwarzany przez mistrzów rzemiosła przy użyciu tradycyjnych technik, które w 2009 roku zostały wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Warto także wspomnieć, że papier Xuan jest wyrabiany wyłącznie ręcznie. Próby wyrabiania go maszynowo poległy z fiaskiem.
Cechy charakterystyczne:
Papier Xuan jest chłonny, mocny i odporny na próchnicę oraz robactwo. Jest także odporny na działanie czasu - po 30 latach papier Xuan wygląda tak samo jak w dzień jego produkcji. Jego zdolność rozmywania atramentu jest różna w zależności od jego przetworzenia na etapie produkcji.
Wybierając papier należy sugerować się tym jaki chcemy uzyskać efekt końcowy:
Rodzaje papieru Xuan:
Papier surowy shengxuan 生宣
Jest to niezaprawiony papier ryżowy, nazywany też "surowym". Papier ten jest bardzo chłonny, bardzo mocno absorbuje tusz i wodę. Ma nieco szorstką teksturę. Ze względu na zdolność rozprowadzania tuszu papier surowy jest polecany przy tradycyjnej kaligrafii chińskiej oraz do malarstwa 写意 Xiěyì oraz 水墨画 Shuǐmòhuà.
Papier apreturowany shuxuan 熟宣
Papier ten nie jest już tak chłonny i nie "rozprowadza" tuszu, ponieważ jest wcześniej pokrywany roztworami chemicznymi. Tekstura jest zwarta i dość gładka. Taki rodzaj papieru jest najlepszy do precyzyjnego malarstwa oraz drobnej kaligrafii.
Papier semi-apreturowany banshuxuan 半熟宣
Można również spotkać papier ryżowy o średniej apreturze, który łączy cechy obu powyższych: jest nadal chłonny, ale znacznie mniej dyfuzyjny niż papier surowy.
Opracowanie: Dorota Pingot-Kupść
PAPIER SUROWY:
PAPIER SEMI:
PAPIER Z APRETURĄ:
