Pędzel pisarski, tusz w kamieniu, kamień pisarski oraz papier składają się razem na: wén fáng sì bǎo czyli Cztery Skarby Gabinetu - 4 narzędzia niezbędne w kaligrafii chińskiej. Wszystkie zostały wynalezione w Chinach, ale zyskały także ogromną popularność w Japonii, Korei, Wietnamie oraz innych krajach azjatyckich.

​

Nazwa Cztery Skarby Gabinetu sięga czasów dynastii Południowych i Północnych (420-589). Cztery Skarby Gabinetu były niezbędnymi i cennymi narzędziami chińskich uczonych, poetów oraz urzędników.

 

Na cztery skarby składają się kolejno (według daty powstania):

​

笔 PĘDZEL

​

Najstarszy ze skarbów to pędzel czyli bǐ 笔 (pełna nazwa to máobǐ 毛笔, máo: włosy, sierść). Produkcja pędzli sięga czasów najdłużej panującej w historii Chin dynastii Zhou (1045 do 256 r. p.n.e.). Pędzle pisarskie tradycyjnie wyrabiane były z naturalnych materiałów. Trzon pędzli najczęściej był zrobiony z bambusa. Niekiedy, często dla podkreślenia statusu posiadającego, tworzyło się pędzle z drzewa sandałowego, nefrytu, kości zwierzęcych oraz innych drogocennych materiałów (złoto, srebro, kamienie szlachetne). 

Włosie w chińskich pędzlach pisarskich jest zawsze pochodzenia naturalnego. Najpopularniejsze obecnie pędzle to pędzle z włosiem kozy （羊毫, yángháo）, łasicy （狼毫, lángháo, od łasicy syberyjskiej 黄鼠狼）oraz mieszane （兼毫, jiānháo). Co ciekawe można spotkać także pędzle z włosia królika, myszy, dzikiej świni, a nawet jelenia czy niedźwiedzia! Chińskie pędzle w zależności od materiału z jakiego zostały zrobione, użytego włosia oraz rozmiaru mogą osiągać zawrotne ceny po kilka, a nawet kilkadziesiąt tysięcy yuanów.

Obecnie produkuje się też trzonki wykonane z syntetycznych materiałów, natomiast włosie nadal stosuje się tylko naturalne (najpopularniejsze to włosie z kozy oraz mieszane).

​

墨 TUSZ

​

Tusz w kamieniu mò 墨 spopularyzowany został w Chinach w czasach dynastii Han. Wytwarzany jest z mieszanki kleju, sadzy otrzymywanej z beztlenowego spalania olejów roślin i drzew, a także w niektórych przypadkach olejków zapachowych. Do wytworzenia tuszu w formie ciekłej potrzebny jest kamień pisarski oraz woda. Tusz otrzymuje się poprzez delikatne pocieranie sztabki o kamień pisarski oraz dodatnie odpowiedniej ilości wody. Najlepsze tusze wytwarzają bardzo mało hałasu podczas pocierania ze względu na zastosowanie drobnej sadzy. Bardzo hałaśliwy lub szorstki dźwięk szlifowania wskazuje na atrament złej jakości (z ziarnistą sadzą). Tusze w kamieniu są często zdobione kaligrafią, poezją oraz unikalnymi chińskimi malunkami, co sprawia, że mają także dużą wartość kolekcjonerską. Najlepsze i najbardziej znane tusze są produkowane w prowincji Anhui.

​

砚 KAMIEŃ

​

Chiński kamień pisarski (podobny do europejskiego kałamarza) czyli yàntái 砚台 to specjalne naczynie w którym wyrabia się tusz poprzez pocieranie sztabki tuszu w kamieniu oraz dodanie odpowiedniej ilości wody. Najwcześniej znane kamienie pisarskie sięgają czasów dynastii Han, jednakże największą popularnością cieszyły się w czasach panowania dynastii Tang i Song. Kamienie pisarskie mogą mieć zarówno prostą formę jak i bardziej artystyczną. Niekiedy kamienie pisarskie mogą przypominać wyrafinowane rzeźby. Naczynia pisarskie wyrabiane są z różnego rodzaju kamieni, ale można spotykać się także z kamieniami z gliny, brązu, żelaza oraz porcelany. Najbardziej znane i cenione kamienie są produkowane w prowincjach: Guangdong, Anhui, Jiangxi, Henan i Gansu.

​

纸 PAPIER

​

Papier Xuan został wynaleziony w Chinach w I wieku n.e. i od tego czasu stał głównym materiałem używanym do pisania. Warto wiedzieć, że przed wynalezieniem papieru pisało się na jedwabiu oraz bamusie. Na przestrzeni wieków zostało opracowanych kilka metod wyrobu papieru, aczkowiek za najlepszy i najbardziej wartościowy do czasów dzisiejszych uważa się papier produkowany w prowincji Anhui, w powiecie Jingxian, czyli znany wszystkim amatorom kaligrafii xuānzhǐ 宣纸.

Papier Xuan, nazywany mylnie w krajach zachodnich papierem ryżowym nie jest produkowany z ryżu tylko z lokalnej lokalnej odmiany kory niebieskiego drzewa sandałowego, słomy i wiązu. Papier ten charakteryzuje się wyjątkową delikatnością i przezroczystością. Występuje w różnych rozmiarach, kolorach oraz kształtach. Rozróżnia się trzy podstawowe rodzaje papieru Xuan: papier surowy, mocno absorbujący wodę, tusz i farby (生宣) przeznaczony do Xieyi i kaligrafii, papier apreturowany, nie absorbujący wody i tuszu, przeznaczony do Gongbi i drobnej kaligrafii (熟宣) oraz papier semi-apreturowany, średnio absorbujący tusz (半熟宣).​ Więcej o papierze przeczytasz TUTAJ.

​

Opracowanie: Dorota Pingot-Kupść

​

​

CZY WIESZ, ŻE...?

Język chiński znany jest z dużej ilości chengyu (czterosylabowych idiomów) przykładem chengyu jest także Wénfángsìbǎo.

​